Tác dụng hữu ích của vôi trong nuôi cá, tôm

Vôi là một trong những chất dùng để xử lý môi trường nuôi khá rẻ tiền, có nhiều tác dụng và hiệu quả cũng rất cao, được khuyến cáo sử dụng rộng rãi để cải tạo ao, đầm nuôi cá, tôm.

Ngày nay người tiêu dùng yêu cầu ngày càng cao về chất lượng thực phẩm phải sạch, an toàn, do vậy ngay từ khâu sản xuất người nuôi cá, tôm phải tránh sử dụng thuốc kháng sinh từ khâu chăm sóc, quản lý môi trường nước là hết sức quan trọng để cá tôm không bị mắc bệnh. Một trong những biện pháp phòng bệnh cho cá, tôm hữu hiệu nhất là định kỳ sử dụng vôi bột trong quá trình nuôi.

Tác dụng của vôi là giúp hạ phèn đất và nước, ổn định pH nước, diệt được cá tạp địch hại và cả các mầm bệnh trong ao. Vôi giúp cho mùn bã đáy ao được phân hủy, làm đáy ao tốt hơn do được khoáng hóa, chất lượng nước cũng được cải thiện. Đối với tôm nuôi, chất vôi trong ao còn có tác dụng đến tôm trong việc hình thành vỏ làm vỏ nhanh cứng sau lột xác. Tuy nhiên, cũng không nên bón vôi quá nhiều vì có thể gây tác hại cho môi trường và cá, tôm nuôi.

Hiện nay trên thị trường có 4 loại vôi chủ yếu:

Vôi nông nghiệp: Nguồn gốc từ đá vôi san hô, được xay nhuyễn có công thức là CaCO₃, có tác dụng hạ phèn, khử trùng. Sử dụng cho cải tạo ao hoặc ao đang nuôi cá, tôm.

Vôi tôi Ca(OH)₂:  Vôi dùng cải tạo ao, tăng pH đất và nước, có ảnh hưởng lớn đến pH nước nên tránh bón vào buổi chiều.

Đá vôi CaO₃:  Vôi bột, vôi sống, có tác dụng tăng pH mạnh chỉ dùng cải tạo ao, không dùng cho ao đang nuôi cá, tôm.

Vôi đen CaMg(CO₃)₂: Dạng đá vôi nghiền có chứa magiê, có tác dụng hạ phèn trong nuôi tôm, tăng hệ đệm trong ao đang nuôi mà ít ảnh hưởng tới pH của môi trường. Sử dụng cho ao đang nuôi cá, tôm.

Cách sử dụng vôi trong nuôi cá tôm

Dùng để cải tạo ao nuôi:

Dùng vôi nông nghiệp CaCO₃ hay vôi tôi Ca(OH)₂ liều lượng sử dụng 7-10 kg/ 100m², ao mới đào nhiều phèn, váng có thể tăng lượng vôi lên 12-15kg/100m².

Dùng để hạ phèn trong ao nuôi: 

Trong ao nuôi, vào mùa mưa hay ở những vùng đất phèn thường có hiện tượng rữa trôi phèn sau những trận mưa và xì phèn từ đáy ao. Trong trường hợp này thường dùng vôi bột CaCO₃ với liều lượng từ 2-3kg/100m³ nước, hòa với nước để nguội lấy nước trong tạt đều khắp ao. Đối với nuôi cá lồng bè liều dùng từ 3- 4kg/10m³ nước trong lồng bè, vôi được cho vào ác túi trèo ở đầu dòng nước chảy của lồng bè, định kỳ 2 tuần thay một lần tùy thuộc vào nguồn nước và mùa vụ nuôi.

Dùng để lắng chìm các chất hữu cơ: 

Vôi được tạt xuống ao sau nững ngày mưa sẽ làm lắng chìm các chất hữu cơ dạng keo lơ lửng trong nước làm cho nước sạch. Qua thực tế sau mỗi trận mưa, nước dồn xuống ao nuôi, nước có nhiều phù sa và nước ao bị đục làm hạn chế sự chiếu sáng vào nước, cản trở sự quang hợp của thực vật thủy sinh, ao bị thiếu oxy cho cá tôm. Lúc này ta dùng vôi CaCO₃ để điều chỉnh độ trong của nước ao, liều dùng từ 1- 2 kg/100m² hòa với nước tạt đều khắp ao, độ trong sẽ trở lại trạng thái bình thường.

Dùng để phòng bệnh cho cá tôm: 

Trong suốt quá trình nuôi cá tôm, định kỳ 10-15 ngày dùng vôi nông nghiệp (CaCO₃) ngâm lấy nước trong tạt đều khắp ao dùng từ 2-4 kg/100m²  (đối với nuôi lồng bè thì treo túi vôi ở bốn gốc lồng liều dùng 2-4 kg/10m³ nước lồng bè), vì đây là hình thức phòng bệnh cho cá, tôm hữu hiệu và rẻ tiền nhất. Nếu thường xuyên áp dụng biện pháp này trong suốt quá trình nuôi để cá, tôm ít bị bệnh. Trong những ao nuôi tôm định kỳ có thể sử dụng vôi đen để ổn định môi trường.

Như vậy, đối với ao, lồng bè nuôi cá tôm thì vôi có tác dụng đa năng, vừa là chất phòng trừ địch hại, dịch bệnh, vừa cải thiện ổn định môi trường. Do đó, dùng vôi có tác dụng cao, tuy nhiên vôi phải có chất lượng tốt không bị pha tạp chất (đất, cát) và phải được bảo quản cẩn thận./.

Nguyễn Thị Hương