Vụ xuân năm 2023, Trung tâm Khuyến nông tỉnh Bắc Kạn phối hợp với UBND phường Huyền Tụng, thành phố Bắc Kạn tổ chức tuyên truyền vận động bà con nhân dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên 1ha đất trồng lúa sang trồng dưa bao tử theo chuỗi liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm tại thôn Tổng Nẻng, phường Huyền Tụng với 10 hộ tham gia.
Tổng chi phí đầu tư giống, vật tư phân bón và vật liêu làm giàn khoảng 70 triệu đồng/ha, năng suất dưa chuột tươi thu được trên 25 tấn, tổng thu từ sản phẩm là trên 150 triệu đồng, sau khi trừ chi phí đầu tư thu lãi khoảng 80 triệu đồng/ha/vụ. Sản xuất lúa chi phí đầu tư giống, vật tư phân bón khoảng 15 triệu đồng/ha, năng suất lúa trung bình đạt 45 tạ/ha, giá bán thóc khô trung bình từ 7.000 đồng/kg, thu được khoảng 31,5 triệu đồng/ha, trừ chi phí đầu tư giống, vật tư phân bón lãi khoảng 16,5 triệu đồng/ha.

Qua thực tế sản xuất cho thấy trồng cây dưa bao tử đem lại hiệu quả kinh tế rất cao gấp từ 4-5 lần sản xuất lúa, sản phẩm được Hợp tác xã ký kết bao tiêu toàn bộ sản phẩm với giá bán sản phẩm từng loại sản phẩm ổn định trước khi sản xuất. Thời gian sinh trưởng của dưa bao tử ngắn trung bình từ 75 – 85 ngày tùy vụ do đó người dân vẫn có thể trồng luân canh tăng vụ trồng 1 vụ dưa chuột bao tử vụ xuân – lúa vụ mùa – dưa chuột bao tử vụ thu đông. Với mô hình này vừa giúp người dân thâm canh tăng vụ sản xuất, luân canh với cây trồng nước vừa hạn chế nấm bệnh tồn dư trong đất gây hại cho cây dưa chuột vụ sau mặt khác tăng hiệu quả kinh tế trên đơn vị diện tích góp phần tăng thu nhập cho người nông dân.

Từ kết quả sản xuất dưa bao tử theo chuỗi liên kết ở vụ xuân đã mở rộng diện tích ở vụ thu đông như “Dự án liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm ngô ngọt, dưa chuột” do HTX Lan Nhi làm chủ trì liên kết, Trung tâm Khuyến nông là đơn vị tư vấn xây dựng liên kết đã triển khai thực hiện tại phường Huyền Tụng 2 ha và xã Nông Thượng 1 ha trồng dưa bao tử. Bên cạnh đó cũng có nhiều địa phương như xã Vũ Muộn, xã Quang Thuận, xã Lục Bình và xã Quân Hà đã vận động người dân sau khi gặt xong lúa mùa chuyển sang trồng dưa bao tử vụ thu đông để tăng thu nhập trên đơn vị diện tích đến nay đã triển khai mở rộng trên toàn tỉnh được hơn 6ha trồng dưa chuột bao tử vụ thu đông. Đây là một mô hình chuyển đổi hay và hiệu quả về mặt kỹ thuật cũng như hiệu quả kinh tế do có thể thâm canh tăng vụ trên một đơn vị diện tích vẫn đảm bảo an ninh lương thực sản xuất được 1 vụ lúa, đem lại hiệu quả kinh tế cao trên đơn vị diện tích, tăng thu nhập từ 150 – 200 triệu đồng/ha/năm.
Ngọc Thị Phùng